Psychotropische medicatie, zoals antidepressiva, antipsychotica en stemmingsstabilisatoren, kunnen je helpen bij mentale stabiliteit.

Maar ze brengen vaak lichamelijke bijwerkingen met zich mee, waaronder gewichtstoename. Toch is het wel degelijk mogelijk om op gewicht te blijven of zelfs af te vallen, ondanks het gebruik van deze middelen.

Hoe doe je dat?

1. Begrijp de werking van je medicatie
Sommige medicijnen beïnvloeden je hongergevoel, vetopslag of energiehuishouding. Bespreek met je arts of er alternatieven zijn die minder invloed hebben op je gewicht.

2. Eet bewust, niet streng

Kies voor voedzame maaltijden met veel vezels, eiwitten en gezonde vetten. Vermijd crashdiëten, die werken averechts, zeker als je lichaam al onder invloed staat van medicatie.

3. Beweeg vriendelijk voor jezelf
Je hoeft niet meteen naar de sportschool. Dagelijks wandelen, fietsen of lichte yoga kan je metabolisme al positief beïnvloeden en werkt ook goed voor je stemming.

4. Psychologische tools helpen echt
Gebruik technieken uit de cognitieve gedragstherapie (CGT), mindfulness of een eetdagboek. Ze helpen je om eetdrang, stemming en gewoontegedrag beter te begrijpen en te beïnvloeden.

5. Wees mild en realistisch
Je doet al veel door voor je mentale gezondheid te zorgen. Richt je op het ontwikkelen van gezonde gewoontes en niet op snelle resultaten.

🌱 Kleine stapjes leiden tot blijvende verandering , zelfs met medicatie.

Meer weten? Kijk op voedingscentrum.nl of praat met een diëtist die gespecialiseerd is in psychische zorg.

Als Afvallen Niet Lukt Tijdens Psychotropische Medicatie: Wat Dan?
Soms doe je écht je best. Gezonder eten, meer bewegen, bewuster leven, en toch blijft de weegschaal stijgen of stilstaan. Zeker als je psychotropische medicatie gebruikt, kan dat ontzettend frustrerend en ontmoedigend zijn.

Laat dit duidelijk zijn:
Het ligt niet aan jouw wilskracht.
Psychotropen beïnvloeden je brein én je stofwisseling. Ze kunnen je hongergevoel veranderen, je energieniveau verlagen, je slaap verstoren of zelfs je vetopslag activeren.

Afvallen is dan niet alleen een kwestie van "minder eten en meer bewegen". Het is biologisch ingewikkelder.

Wat kun je doen als het niet lukt?

1. Herdefinieer succes
In plaats van alleen naar de kilo’s te kijken, focus op andere winst:

•Heb je meer energie?

• Eet je bewuster?

•Voel je je mentaal stabieler?

Dat zijn óók resultaten om trots op te zijn.

2. Bespreek het met je arts of psychiater
Soms is een aanpassing in medicatie mogelijk. Er zijn middelen met minder metabole bijwerkingen, maar dit moet altijd zorgvuldig gebeuren.

3. Schakel een diëtist of leefstijlcoach in
Zeker iemand die ervaring heeft met psychische zorg kan je verder helpen met een plan dat bij jouw lichaam én situatie past.

4. Werk aan acceptatie én zelfzorg
Afvallen mag een doel zijn, maar zelfzorg is de basis. Focus op wat je wél kunt beïnvloeden, met zachtheid en realisme.

5. Je bent niet alleen
Veel mensen maken dit mee. Je hoeft je niet te schamen of op te geven. Deel je ervaring met anderen, in een groep, online, of met een hulpverlener.

🌻 Jouw lichaam verdient vriendelijkheid, ook als het niet voldoet aan verwachtingen. Zeker dán.

Afvallen Boven de 40
Met Psychotropische Medicatie: Realistisch en Liefdevol

Na je 40e verandert je lichaam op natuurlijke wijze: je stofwisseling wordt trager, spiermassa neemt af, hormonen verschuiven — en áls je dan ook nog psychotropische medicatie gebruikt, lijkt afvallen soms haast onmogelijk.

“Ik eet minder dan vroeger, beweeg meer, maar ik val niet af…”

Je bent niet alleen. En je faalt niet. Je lichaam is gewoon… aan het veranderen.

Waarom is het moeilijker na je 40e?
• Lagere ruststofwisseling → je verbrandt minder in rust
• Hormonale verschuivingen → vooral rond de overgang
• Medicatie zoals antidepressiva of antipsychotica → ze kunnen honger, vetopslag of insulinegevoeligheid beïnvloeden
• Meer stress, minder slaap → ook factoren die gewichtstoename bevorderen

Wat helpt wél?

1. Focus op spierbehoud
Na je 40e verlies je sneller spiermassa. Krachttraining (zelfs licht!) helpt je stofwisseling op gang te houden.

2. Eet slimmer, niet minder
Ga niet extreem diëten. Kies voor verzadigende, eiwitrijke en vezelrijke voeding. Bijvoorbeeld: linzen, eieren, havermout, groenten, noten.

3. Let op stress en slaap
Chronische stress en slechte slaap kunnen je hormonen verstoren. Denk aan ontspanningsoefeningen, ademhaling, of mindfulness.

4. Werk aan acceptatie en vertrouwen
Je lichaam hoeft niet terug naar een gewicht van 20 jaar geleden. Je mag streven naar gezondheid, energie en stabiliteit, niet naar perfectie.

“Jouw waarde hangt niet af van je gewicht. Zeker niet als je elke dag vecht om stabiel te blijven.”

Sporten helpt. Niet alleen bij afvallen, maar ook bij het stabiliseren van je stemming, je energie en je zelfvertrouwen. Zeker als je psychotropische medicatie gebruikt en je lichaam wat trager of gevoeliger is geworden, kan beweging je beste bondgenoot zijn.

Maar welke sport past het best bij jou?

1. Krachttraining ~ Spieren = Stofwisseling
Na je 40e verlies je elk jaar spiermassa, wat je verbranding vertraagt. Krachttraining (zoals werken met weerstandsbanden, lichte gewichten of je eigen lichaamsgewicht) helpt om:
• vet te verbranden
• je bloedsuikerspiegel stabieler te houden
• je stemming te verbeteren (endorfineboost!)
→ Begin met 2× per week 20 minuten. Kleine stapjes werken echt.

2. Pilates ~ Sterk van binnenuit
Pilates is perfect als je:
• last hebt van stress of angst
• je houding of balans wilt verbeteren
• langzaam je kracht en core wilt opbouwen
Het is laagdrempelig, mentaal rustgevend en supergoed voor je spieren zonder overbelasting.

3. Wandelen of nordic walking ~ Simpel, effectief en herstelbevorderend

Elke dag 30 minuten wandelen:
• helpt bij vetverbranding
• ondersteunt je slaap en stemming
• is zacht voor je gewrichten
→ Doe het met een vriend(in), luister naar een podcast of probeer mindful te wandelen.

4. Zwemmen of aquafitness ~ Zeker als je last hebt van je gewrichten
Zeer geschikt voor mensen met overgewicht, stijfheid of spanning in het lijf. En je verbrandt meer dan je denkt!

🌿 De beste sport is de sport die je volhoudt... niet de zwaarste, maar de vriendelijkste voor jouw lijf en hoofd.

1. Eet op vaste momenten
Regelmaat voorkomt bloedsuikerschommelingen die stemmingswisselingen kunnen versterken.
Tip: Ontbijt binnen 1 uur na opstaan, en eet elke 4-5 uur iets voedzaams.

2. Kies voor langzame koolhydraten
Zoals volkorenbrood, havermout, peulvruchten, quinoa en zoete aardappel. Ze geven energie zonder crash.
Vermijd witbrood, koek, frisdrank: die zorgen voor stemmingspieken- en dalen.

3. Eet eiwitten bij elke maaltijd
Eiwitten helpen je langer verzadigd te voelen en ondersteunen neurotransmitters zoals serotonine en dopamine.
Denk aan: eieren, linzen, yoghurt, tofu, vis, kip, hummus.

4. Drink voldoende water
Medicatie (zoals antipsychotica of antidepressiva) kan je dorstgevoel onderdrukken.
Richtlijn: 1,5 – 2 liter per dag. Voeg schijfjes citroen of munt toe voor smaak.

5. Omega-3 = voeding voor je brein
Minimaal 2× per week vette vis (zoals zalm, haring, makreel). Geen vis? Overweeg een vegan omega-3 supplement (EPA/DHA).

6. Beperk suiker, maar wees mild voor jezelf
Suiker beïnvloedt je stemming en energie. Vermijd vooral verborgen suikers (in sausjes, ontbijtgranen, kant-en-klaar maaltijden).
Maar: af en toe iets lekkers mag. Schuldgevoel is ongezonder dan chocola.

7. Let op je darmen
Een gezonde darm = betere stemming.
Voeg probiotische voeding toe: yoghurt, kefir, kimchi, zuurkool, tempeh.

8. Alcohol? Liever niet te vaak
Alcohol versterkt stemmingswisselingen en verstoort je slaap en medicatiewerking.
💡 Tip: probeer alcoholvrije alternatieven met kruiden of bruiswater.

9. Magnesium en B-vitamines zijn je vrienden
Ze ondersteunen je zenuwstelsel.
Haal ze uit: volkorenproducten, noten, avocado, groene bladgroenten, peulvruchten.

10. Eet met aandacht
Snel, gedachteloos of emotioneel eten is begrijpelijk — maar niet altijd voedzaam.
Tip: neem kleine pauzes, adem diep in voor je begint, en check: heb ik écht honger of zoek ik troost?

🌱 Voeden is meer dan vullen. Het is zorgen voor jezelf, beetje bij beetje.